Người lọc máu cần ăn uống ra sao để sống khỏe hơn?
Bệnh thận mạn là tình trạng suy giảm chức năng thận kéo dài, không thể phục hồi hoàn toàn. Khi bệnh tiến triển đến giai đoạn nặng, người bệnh phải điều trị thay thế bằng lọc máu chu kỳ (chạy thận nhân tạo). Tuy nhiên, lọc máu chỉ giúp loại bỏ một phần chất độc trong cơ thể, không thể thay thế hoàn toàn chức năng của thận.
Chính vì vậy, bên cạnh việc điều trị y khoa, chế độ ăn uống đóng vai trò then chốt để kiểm soát triệu chứng, giảm biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
Vì sao người lọc máu phải chú ý đến chế độ ăn?
Mỗi tuần, người bệnh thường phải lọc máu 2–3 lần. Trong quá trình này:
- Một số chất dinh dưỡng cũng bị thất thoát theo đường lọc.
- Chất độc không được lọc hết sẽ tiếp tục tích tụ nếu ăn uống không đúng.
- Người bệnh dễ gặp tình trạng:
- Mệt mỏi, suy dinh dưỡng;
- Phù, tăng huyết áp, khó thở do thừa muối, nước;
- Tăng kali máu – có thể gây rối loạn nhịp tim, tử vong;
- Loãng xương, ngứa ngáy, đau nhức do rối loạn canxi – photpho.
Do đó, mỗi bữa ăn là một “liều thuốc” quan trọng, góp phần giúp người bệnh sống khỏe hơn mỗi ngày.
Nguyên tắc ăn uống dành cho người đang lọc máu
Dưới đây là những khuyến nghị cơ bản:
|
Yếu tố |
Khuyến nghị |
|
Năng lượng |
30–35 kcal/kg/ngày |
|
Đạm (protein) |
1.0–1.2 g/kg/ngày – ưu tiên đạm động vật |
|
Muối (Natri) |
< 3g/ngày (khoảng 1 thìa cà phê) |
|
Nước |
Bằng lượng nước tiểu trong 24h + 500ml |
|
Kali |
Hạn chế thực phẩm giàu kali theo xét nghiệm |
|
Photpho |
Tránh thực phẩm nhiều phospho vô cơ |
|
Canxi & Vitamin D |
Cân đối – theo chỉ định của bác sĩ |
Nên ăn gì – nên tránh gì?
Thực phẩm nên dùng
- Chất đạm chất lượng cao: thịt nạc, cá, trứng, lòng trắng trứng;
- Tinh bột dễ tiêu: cơm trắng, bún, phở, bánh mì trắng;
- Rau củ ít kali và photpho: bắp cải, su hào, dưa leo, bí, bầu;
- Trái cây ít kali: táo, lê, dưa hấu, thơm (ăn lượng vừa phải).
Mẹo nhỏ: Ngâm rửa rau củ kỹ và luộc sơ để giảm bớt lượng kali trước khi chế biến.
Thực phẩm cần hạn chế hoặc tránh xa
- Giàu kali: chuối, khoai tây, sầu riêng, cà chua, nước dừa;
- Giàu muối: cá khô, thịt hộp, xúc xích, dưa muối, nước mắm;
- Giàu photpho: nội tạng động vật, sôcôla, các loại hạt, phô mai;
- Đồ uống có cồn: rượu, bia – làm rối loạn huyết áp, gánh nặng cho thận.
Gợi ý thực đơn một ngày
|
Bữa sáng |
Cháo thịt bằm + 1 trái lê nhỏ |
|
Bữa trưa |
Cơm trắng, thịt gà luộc, bí đỏ xào, canh bầu nấu tôm |
|
Bữa xế |
1 miếng bánh mì + 1 ly nước lọc |
|
Bữa tối |
Cháo trắng + trứng chưng cách thủy, cải ngọt luộc |
Lưu ý thêm để lọc máu hiệu quả hơn
- Tuân thủ lịch lọc máu: 3 lần/tuần, 4 giờ/lần (hoặc theo chỉ định bác sĩ);
- Kiểm soát lượng nước nạp vào mỗi ngày;
- Cân nặng giữa 2 kỳ lọc máu không nên tăng quá 3kg;
- Uống thuốc đúng và đủ, theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa;
- Tái khám định kỳ, xét nghiệm máu để điều chỉnh chế độ ăn phù hợp.
Kết luận: Ăn đúng – sống khỏe mỗi ngày
Chế độ dinh dưỡng đúng cách giúp người lọc máu:
- Giảm biến chứng nguy hiểm (phù, tăng kali, thiếu máu…);
- Duy trì thể trạng khỏe mạnh, tinh thần tốt;
- Nâng cao hiệu quả điều trị và kéo dài tuổi thọ.
Đừng quên: Hãy hỏi ý kiến bác sĩ hoặc chuyên viên dinh dưỡng để được tư vấn khẩu phần ăn phù hợp với từng cá nhân.
Mỗi lựa chọn đúng trong bữa ăn là một bước tiến đến cuộc sống khỏe mạnh hơn!
Biên soạn bởi: CN.ĐD Phạm Đức Minh
Khoa Nội thận – Tiết niệu, Bệnh viện Đa khoa Hồng Hưng
———————————————————————–
BỆNH VIỆN ĐA KHOA HỒNG HƯNG
Thời gian hoạt động: Khám ngoại trú từ Thứ hai đến Chủ nhật hàng tuần, buổi sáng 6h00 – 12h00, buổi chiều 13h00 – 16h00, ngoài giờ: 16h – 19h | Cấp cứu: 24/7
- Địa chỉ: 82 Phạm Văn Đồng, Hiệp Long, Thanh Điền, Tây Ninh
- Hotline: 0276 3836 991 – 0941 696 939
- Email: dichvukhachhang@honghunghospital.com.vn
- Fanpage: