Tài liệu Sống khỏe

5 nguyên tắc vàng để sử dụng thuốc an toàn, hiệu quả

Viên thuốc bạn uống có thể là “thần dược” giúp chữa bệnh nhưng cũng có thể trở thành “con dao hai lưỡi” nếu dùng sai cách. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có đến 50% thuốc trên toàn cầu đang bị sử dụng không hợp lý, dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như tác dụng phụ, kháng thuốc và tốn kém chi phí. Để bảo vệ sức khỏe của chính mình và gia đình, hãy luôn ghi nhớ 5 nguyên tắc vàng dưới đây.

Nguyên tắc 1: Chỉ dùng thuốc khi có sự thăm khám và chỉ định của Bác sĩ

Đây là nguyên tắc quan trọng nhất. Cơ thể mỗi người là khác nhau, một loại thuốc hiệu quả với người này có thể gây hại cho người khác.

  • Tuyệt đối không tự ý mua thuốc, đặc biệt là kháng sinh, chỉ vì nghe người khác mách bảo hoặc dựa trên kinh nghiệm cũ.
  • Không dùng lại đơn thuốc cũ cho một lần bệnh mới, dù triệu chứng có vẻ tương tự, vì tình trạng bệnh có thể đã thay đổi.

Nguyên tắc 2: Tuân thủ nghiêm ngặt “Nguyên tắc 5 Đúng”

Khi đã có đơn thuốc, việc dùng đúng cách quyết định đến 90% hiệu quả điều trị. Hãy đảm bảo bạn tuân thủ “5 Đúng”:

  1. Đúng thuốc: uống đúng loại thuốc đã được kê trong đơn.
  2. Đúng liều: uống đúng liều lượng bác sĩ chỉ định, không tự ý tăng hay giảm liều.
  3. Đúng lúc: uống thuốc vào đúng thời điểm trong ngày (ví dụ: trước hay sau ăn) để thuốc phát huy tác dụng tốt nhất và giảm tác dụng phụ.
  4. Đúng đường dùng: dùng đúng cách (uống, tiêm, bôi, ngậm dưới lưỡi…).
  5. Đúng người bệnh: không chia sẻ thuốc của mình cho người khác, dù họ có triệu chứng giống bạn.

Nguyên tắc 3: Đừng ngại hỏi Bác sĩ và Dược sĩ

Bạn có quyền được biết rõ về loại thuốc mình đang dùng. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ những câu sau:

  • “Thuốc này có tác dụng gì?”
  • “Tôi cần lưu ý những tác dụng phụ nào?”
  • “Nếu quên một liều thuốc thì tôi nên làm gì?”
  • “Thuốc này có tương tác với thuốc khác tôi đang dùng hay thức ăn, đồ uống nào không?”.

Sự trao đổi cởi mở với nhân viên y tế giúp bạn trở thành một “người bệnh thông thái”, chủ động bảo vệ sức khỏe của mình.

Nguyên tắc 4: Nói không với việc tích trữ thuốc tại nhà

Nhiều gia đình có thói quen tích trữ thuốc, đặc biệt là kháng sinh, để “phòng khi cần”. Đây là một thói quen cực kỳ nguy hiểm.

  • Thuốc tích trữ có thể hết hạn, biến chất, gây ngộ độc.
  • Việc có sẵn thuốc trong nhà làm tăng xu hướng tự ý dùng thuốc không qua thăm khám, đặc biệt nguy hiểm với trẻ em.

Nguyên tắc 5: Đặc biệt thận trọng với thuốc kháng sinh

Tình trạng kháng kháng sinh đang là một mối đe dọa sức khỏe toàn cầu. Vi khuẩn trở nên “lờn” thuốc, khiến các bệnh nhiễm trùng thông thường cũng có thể trở nên vô phương cứu chữa.

  • Chỉ dùng kháng sinh khi có bằng chứng nhiễm khuẩn và được bác sĩ kê đơn.
  • Phải uống đủ liều, đủ ngày, không được tự ý ngưng thuốc ngay cả khi đã thấy khỏe hơn. Ngưng thuốc sớm sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn sống sót, mạnh hơn và kháng thuốc.

Sử dụng thuốc hợp lý, an toàn và hiệu quả không chỉ là trách nhiệm của riêng ngành Y tế mà phụ thuộc rất lớn vào sự hiểu biết và hợp tác của mỗi người dân. Bằng cách tuân thủ 5 nguyên tắc vàng trên, bạn không chỉ bảo vệ sức khỏe cho bản thân, tiết kiệm chi phí mà còn góp phần vào việc giảm thiểu tình trạng kháng thuốc, bảo vệ sức khỏe chung của cả cộng đồng.

Biên soạn bởi: DS.CKI Huỳnh Thị Kim Hoa

Trưởng Khoa Dược, Bệnh viện Đa khoa Hồng Hưng

TÀI LIỆU THAM KHẢO

  1. World Health Organization (WHO). (2002). Promoting Rational Use of Medicines: Core Components. WHO Policy Perspectives on Medicines, No. 005.
  2. Bộ Y tế Việt Nam. (2017). Thông tư 52/2017/TT-BYT về kê đơn thuốc điều trị ngoại trú.
  3. Cục Quản lý Dược – Bộ Y tế. (2022). Báo cáo Dược lâm sàng và quản lý sử dụng thuốc tại bệnh viện.

Để được tư vấn cụ thể hoặc đăng ký thăm khám tại BVĐK Hồng Hưng, Quý bà con có thể liên hệ đặt lịch với chúng tôi:

———————————————————————–

BỆNH VIỆN ĐA KHOA HỒNG HƯNG

Thời gian hoạt động: Khám ngoại trú từ Thứ hai đến Chủ nhật hàng tuần, buổi sáng 6h00 – 12h00, buổi chiều 13h00 – 16h00, ngoài giờ: 16h – 19h | Cấp cứu: 24/7

 

Copyright © 2025 Bệnh viện Hồng Hưng. All Rights Reserved