Tài liệu Sống khỏe

HƯỚNG DẪN BẢO ĐẢM AN TOÀN KHI BƠI LỘI Ở TRẺ EM

Bơi lội gây ra vấn đề gì và tại sao cần phòng tránh?

Bơi lội tại ao, hồ, sông, suối là hoạt động phổ biến của trẻ em vào mùa hè. Tuy nhiên, hoạt động tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe và an toàn. Nước tại các khu vực này thường không được kiểm soát chất lượng, có thể bị ô nhiễm bởi vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc hóa chất, dẫn đến các bệnh về da, mắt, tai hoặc tiêu hóa. Ngoài ra, nguy cơ đuối nước cao do địa hình không bằng phẳng, dòng chảy mạnh hoặc thiếu giám sát. Theo Bộ Y tế Việt Nam, hàng năm có hàng trăm ca tử vong do đuối nước, đặc biệt ở trẻ em dưới 15 tuổi. Phòng tránh là cần thiết để bảo vệ sức khỏe, giảm nguy cơ tai nạn và đảm bảo an toàn cho trẻ em khi vui chơi.

Biểu hiện lâm sàng hoặc dấu hiệu nhận biết

  • Các vấn đề sức khỏe liên quan đến bơi lội tại ao, hồ, sông, suối bao gồm:
  • Nhiễm trùng da: ngứa, đỏ, mụn nước hoặc mẩn ngứa do vi khuẩn như Pseudomonas hoặc ký sinh trùng;
  • Viêm tai ngoài: đau tai, ngứa, chảy mủ hoặc giảm thính lực do nước bẩn xâm nhập;
  • Nhiễm trùng mắt: đỏ mắt, ngứa, chảy nước mắt hoặc viêm kết mạc;
  • Bệnh tiêu hóa: tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng do nuốt phải nước nhiễm E.coli hoặc Giardia;
  • Đuối nước: khó thở, hoảng loạn, bất tỉnh hoặc ngừng thở nếu bị chìm trong nước.
  • Các dấu hiệu nghiêm trọng như sốt cao, đau tai dữ dội, tiêu chảy kéo dài hoặc khó thở cần được xử lý y tế ngay lập tức.

Phương pháp chẩn đoán, nhận định vấn đề

  • Chẩn đoán các vấn đề sức khỏe do bơi lội dựa trên:
  • Khám lâm sàng: bác sĩ kiểm tra da, tai, mắt hoặc hỏi về triệu chứng tiêu hóa;
  • Tiền sử tiếp xúc: xác định trẻ đã bơi ở đâu, chất lượng nước có dấu hiệu ô nhiễm (mùi, màu sắc bất thường) hay không;
  • Xét nghiệm: lấy mẫu da, phân hoặc nước tiểu để phát hiện vi khuẩn (E. coli, Pseudomonas) hoặc ký sinh trùng (Giardia);
  • Đánh giá tai nạn: nếu nghi ngờ đuối nước, kiểm tra hô hấp, nhịp tim và chức năng phổi.
  • Phụ huynh cần đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu xuất hiện triệu chứng bất thường sau khi bơi, đặc biệt là ở những nơi nước không đảm bảo.

Phương pháp điều trị và xử lý

Điều trị các vấn đề sức khỏe do bơi lội phụ thuộc vào triệu chứng:

  • Nhiễm trùng da: rửa sạch vùng da bằng nước sạch, sử dụng kem kháng khuẩn (như mupirocin) theo chỉ định bác sĩ. Tránh gãi để ngăn nhiễm trùng lan rộng. Với các trường hợp nhẹ, phụ huynh có thể bôi kem dưỡng ẩm không mùi để giảm ngứa trước khi đến bác sĩ.
  • Viêm tai ngoài: làm sạch tai bằng khăn mềm, dùng thuốc nhỏ tai kháng sinh (như ciprofloxacin) theo đơn bác sĩ. Giữ tai khô ráo, tránh dùng tăm bông vì có thể làm tổn thương thêm. Nếu trẻ sốt hoặc đau tai dữ dội, cần đến cơ sở y tế ngay.
  • Nhiễm trùng mắt: rửa mắt bằng nước muối sinh lý, dùng thuốc nhỏ mắt kháng sinh nếu được kê đơn. Không dụi mắt để tránh lây lan nhiễm trùng.
  • Bệnh tiêu hóa: bù nước bằng dung dịch oresol theo hướng dẫn (1 gói pha với 1 lít nước, uống từ từ). Nghỉ ngơi, ăn nhẹ, tránh thức ăn khó tiêu. Nếu tiêu chảy kéo dài hoặc trẻ sốt cao, cần gặp bác sĩ để dùng thuốc kháng sinh hoặc chống ký sinh trùng.
  • Đuối nước: Sơ cứu ngay lập tức bằng cách:
  • (1) Đưa trẻ ra khỏi nước, đặt nằm trên mặt phẳng;
  • (2) Kiểm tra đường thở, nếu ngừng thở, thực hiện hô hấp nhân tạo (ngửa đầu, nâng cằm, thổi ngạt 2 lần);
  • (3) Nếu không có mạch, ép tim (nhấn giữa ngực, tần suất 100-120 lần/phút);
  • (4) Gọi hỗ trợ y tế ngay và tiếp tục sơ cứu cho đến khi trẻ thở lại hoặc nhân viên y tế đến. Chuyển trẻ đến bệnh viện để hỗ trợ oxy hoặc hồi sức.

Lưu ý: Không tự ý sử dụng kháng sinh hoặc thuốc bôi không kê đơn, vì có thể gây kháng thuốc hoặc kích ứng. Đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay nếu xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng như sốt cao, khó thở hoặc bất tỉnh.

Cách phòng tránh

  • Để đảm bảo an toàn khi bơi lội tại ao, hồ, sông, suối:
  • Chọn nơi bơi an toàn: ưu tiên khu vực nước sạch, không có rác, mùi hôi hoặc màu đục. Tránh các khu vực có dòng chảy xiết, hố sâu, đá nhọn hoặc gần cống thải. Kiểm tra biển cảnh báo hoặc hỏi ý kiến người dân địa phương về độ an toàn của khu vực.
  • Giám sát trẻ em: luôn có người lớn theo dõi trẻ khi bơi, đặc biệt trẻ dưới 12 tuổi. Không để trẻ bơi một mình, dù biết bơi.
  • Dạy kỹ năng bơi: đăng ký cho trẻ học bơi tại các trung tâm uy tín để biết cách xử lý khi gặp nguy hiểm, như thoát khỏi dòng chảy xiết.
  • Sử dụng phao bơi: trẻ nhỏ hoặc người không biết bơi cần mặc áo phao hoặc dùng phao bơi đạt chuẩn chất lượng.
  • Sử dụng thiết bị bảo hộ: đeo kính bơi để bảo vệ mắt và nút tai chống thấm nước để giảm nguy cơ viêm tai ngoài.
  • Giữ vệ sinh cá nhân: tắm rửa sạch sẽ sau khi bơi, lau khô tai, và thay quần áo khô. Tránh nuốt nước khi bơi.
  • Kiểm tra sức khỏe trước khi bơi: trẻ có vết thương hở, bệnh da liễu hoặc sức khỏe yếu không nên bơi ở môi trường tự nhiên.
  • Tuyên truyền giáo dục: phụ huynh, trường học và cộng đồng cần tổ chức các buổi hướng dẫn về an toàn bơi lội, đặc biệt vào đầu mùa hè. Các chương trình này có thể bao gồm hướng dẫn sơ cứu và nhận biết nguy cơ đuối nước.

Thực hiện các biện pháp này giúp trẻ vui chơi an toàn, giảm nguy cơ tai nạn và bệnh tật trong mùa hè. Việc thực hiện các biện pháp trên không chỉ giúp trẻ vui chơi an toàn tại ao, hồ, sông, suối mà còn giảm thiểu nguy cơ đuối nước và các bệnh lý liên quan đến nước ô nhiễm trong mùa hè. Phụ huynh và cộng đồng cần duy trì giám sát chặt chẽ, trang bị kỹ năng bơi lội và đảm bảo vệ sinh cá nhân để bảo vệ sức khỏe trẻ. Tuyên truyền giáo dục về an toàn bơi lội cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức. Những thói quen này sẽ tạo môi trường vui chơi lành mạnh, giúp trẻ tận hưởng mùa hè an toàn và trọn vẹn. Hãy cùng chung tay xây dựng một mùa hè không tai nạn cho trẻ em!

Tài liệu tham khảo

  1. Bộ Y tế. (n.d.). Giải pháp căn cơ phòng chống đuối nước cho trẻ em. Retrieved June 28, 2025, from https://moh.gov.vn/web/phong-chong-tai-nan-thuong-tich/thong-tin-tuyen-truyen-dao-tao/-/asset_publisher/y1HBDqztr86t/content/giai-phap-can-co-phong-chong-uoi-nuoc-cho-tre-em
  2. (2024, May 2). 2.000 trẻ em bị đuối nước mỗi năm, WHO cảnh báo hiểm họa dịp hè. Sức Khỏe VTV. Retrieved June 28, 2025, from https://suckhoe.vtv.vn/suc-khoe/2000-tre-em-bi-duoi-nuoc-moi-nam-who-canh-bao-hiem-hoa-dip-he-20240502191925009.htm
  3. Centers for Disease Control and Prevention. (n.d.). About swimmer’s itch. Retrieved June 28, 2025, from https://www.cdc.gov/swimmers-itch/about/
  4. Centers for Disease Control and Prevention. (n.d.). Preventing swimming-related illnesses. Retrieved June 28, 2025, from https://www.cdc.gov/healthy-swimming/prevention/index.html

Biên soạn bởi: CN. Nguyễn Phạm Nhật Duy

Nhân viên Phòng Quản lý chất lượng, Bệnh viện Đa khoa Hồng Hưng

———————————————————————–

BỆNH VIỆN ĐA KHOA HỒNG HƯNG

Thời gian hoạt động: Khám ngoại trú từ Thứ hai đến Chủ nhật hàng tuần, buổi sáng 6h00 – 12h00, buổi chiều 13h00 – 16h00, ngoài giờ: 16h – 19h | Cấp cứu: 24/7

Copyright © 2025 Bệnh viện Hồng Hưng. All Rights Reserved