Đau lưng – nghe có vẻ là chuyện nhỏ. Ai trong chúng ta mà chẳng từng bị đau lưng ít nhiều sau một ngày làm việc mệt mỏi hay vận động quá sức? Nhưng nếu cơn đau cứ dai dẳng, lan xuống chân, kèm cảm giác tê, yếu cơ… thì rất có thể đó là dấu hiệu của một bệnh lý không đơn giản: thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng.
Nguyên nhân gây nên thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là gì?
Cột sống thắt lưng gồm 5 đốt sống, giữa mỗi đốt là một đĩa đệm – cấu trúc như một “bộ giảm xóc” giúp cột sống linh hoạt và giảm chấn động. Theo thời gian, do thói quen sinh hoạt sai tư thế (ngồi lâu, cúi gập lưng thường xuyên), ít vận động hoặc do nghề nghiệp phải mang vác nặng, phần nhân nhầy bên trong đĩa đệm có thể bị đẩy ra khỏi vị trí và chèn ép lên các rễ thần kinh chạy dọc cột sống.
Thống kê cho thấy thoát vị đĩa đệm thường gặp ở nam giới trong độ tuổi lao động (30–50 tuổi) nhưng tỷ lệ ở nữ cũng tăng nhanh sau tuổi mãn kinh do thay đổi cấu trúc xương và cơ.
Biểu hiện của người bệnh khi bị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng
- Khi đó, người bệnh sẽ cảm thấy cơn đau bắt đầu từ lưng dưới có thể lan xuống mông và dọc theo mặt sau của chân (hay còn gọi là đau kiểu thần kinh tọa).
- Một số người còn có cảm giác tê bì, châm chích hoặc yếu cơ, vận động khó khăn.
- Nếu tình trạng này kéo dài, không được điều trị thích hợp sẽ dẫn tới teo cơ, rối loạn cảm giác, làm giảm nghiêm trọng khả năng sinh hoạt và chất lượng sống hàng ngày.
Phương thức chẩn đoán và điều trị
Để chẩn đoán chính xác thoát vị đĩa đệm, các bác sĩ sẽ dựa vào thăm khám lâm sàng và các phương tiện hình ảnh hiện đại như chụp MRI (cộng hưởng từ) – kỹ thuật giúp nhìn rõ các cấu trúc mô mềm và đĩa đệm bị tổn thương.
Điều trị ban đầu thường không nhất thiết phải phẫu thuật. Phần lớn các trường hợp có thể cải thiện với phương pháp điều trị bảo tồn:
- Dùng thuốc giảm đau, giãn cơ, kết hợp vật lý trị liệu.
- Hướng dẫn tập luyện các bài tập phục hồi chuyên biệt để tăng cường sức mạnh cơ lưng, cơ bụng.
Những trường hợp nặng hơn, khi đau không thuyên giảm sau điều trị hoặc có biến chứng như yếu chi, rối loạn cảm giác, mất chức năng vận động thì phẫu thuật giải ép thần kinh sẽ được chỉ định để giúp người bệnh phục hồi.
Phòng ngừa thoát vị đĩa đệm dễ dàng từ những điều nhỏ nhất
Điều đáng nói là thoát vị đĩa đệm hoàn toàn có thể phòng ngừa được nếu mỗi chúng ta chú ý từ những điều nhỏ nhất trong đời sống hàng ngày:
- Hãy duy trì tư thế đúng khi ngồi làm việc (ngồi thẳng lưng, không cúi gập lâu).
- Thường xuyên đứng dậy vận động khi phải ngồi nhiều giờ.
- Tránh bê, nhấc vật nặng sai tư thế.
- Hãy tập thói quen rèn luyện thể dục đều đặn, ưu tiên các bài tập giúp tăng sức bền và sự dẻo dai của cơ vùng lưng – bụng để “bảo vệ” cột sống của bạn tốt hơn.
Và nếu bạn hoặc người thân đang có những cơn đau lưng kéo dài, nhất là khi cơn đau lan xuống chân, đừng coi nhẹ. Việc đi khám sớm sẽ giúp chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nặng nề về sau.
Tài liệu tham khảo
- Pojskic M, Bisson E, Oertel J, Takami T, Zygourakis C, Costa F. Lumbar disc herniation: Epidemiology, clinical and radiologic diagnosis WFNS spine committee recommendations. World Neurosurg X. 2024 Feb 20;22:100279. doi: 10.1016/j.wnsx.2024.100279. PMID: 38440379; PMCID: PMC10911853.
- Zileli M, Oertel J, Sharif S, Zygourakis C. Lumbar disc herniation: Prevention and treatment of recurrence: WFNS spine committee recommendations. World Neurosurg X. 2024 Feb 9;22:100275. doi: 10.1016/j.wnsx.2024.100275. PMID: 38385057; PMCID: PMC10878111.
Biên soạn bởi BS.CKII Triệu Quốc Ngọc
Trưởng khoa Ngoại Chấn thương chỉnh hình, BVĐK Hồng Hưng
———————————————————————–
BỆNH VIỆN ĐA KHOA HỒNG HƯNG
Thời gian hoạt động: Khám ngoại trú từ Thứ hai đến Chủ nhật hàng tuần, buổi sáng 6h00 – 12h00, buổi chiều 13h00 – 16h00, ngoài giờ: 16h – 19h | Cấp cứu: 24/7
- Địa chỉ: 82 Phạm Văn Đồng, Hiệp Long, Thanh Điền, Tây Ninh
- Email: dichvukhachhang@honghunghospital.com.vn
- Fanpage: