Covid-19 gây ra vấn đề gì và tại sao cần phòng tránh?
Covid-19, do virus SARS-CoV-2 gây ra, là bệnh truyền nhiễm đường hô hấp lây lan qua giọt bắn, tiếp xúc gần hoặc bề mặt nhiễm virus. Tính đến tháng 5/2025, Việt Nam ghi nhận 148 ca tại 27 tỉnh, thành, với số ca tăng nhẹ (trung bình 20 ca/tuần). Tại châu Á, Thái Lan báo cáo 71.067 ca và 19 ca tử vong từ 1/1 đến 14/5/2025, Malaysia và Hồng Kông cũng ghi nhận ca tăng. Các biến thể mới như NB.1 và LP.8.1 có khả năng né tránh miễn dịch, làm tăng nguy cơ tái nhiễm. Bệnh gây biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, suy hô hấp, đặc biệt ở người cao tuổi hoặc có bệnh nền (tiểu đường, tim mạch). Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Covid-19 tiếp tục đe dọa hệ thống Y tế toàn cầu. Phòng tránh là cần thiết để bảo vệ sức khỏe cá nhân, gia đình và giảm áp lực lên hệ thống Y tế.
Biểu hiện lâm sàng hoặc dấu hiệu nhận biết
- Triệu chứng Covid-19 xuất hiện từ 2-14 ngày sau tiếp xúc, bao gồm:
- Sốt, ớn lạnh, mệt mỏi;
- Ho khan, đau họng hoặc khó thở;
- Mất vị giác/khứu giác (ít gặp hơn với biến thể mới);
- Đau cơ, đau đầu hoặc tiêu chảy.
- Một số ca không triệu chứng vẫn lây lan virus. Các dấu hiệu nặng như khó thở kéo dài, đau tức ngực hoặc lú lẫn cần xử lý Y tế ngay. Tại Thái Lan, người cao tuổi có bệnh nền chiếm đa số ca tử vong, trong khi, trẻ em 0-4 tuổi ở Bangkok ghi nhận ca tăng.
Phương pháp chẩn đoán/Nhận định
- Chẩn đoán Covid-19 dựa trên:
-
- Xét nghiệm PCR: tiêu chuẩn vàng, phát hiện virus từ mẫu dịch mũi họng;
- Xét nghiệm nhanh kháng nguyên: kết quả nhanh nhưng độ nhạy có thể giảm với biến thể mới như NB.1, LP.8.1;
- Đánh giá triệu chứng và dịch tễ: Xác định lịch sử tiếp xúc với ca bệnh hoặc khu vực có dịch (Thái Lan, Hồng Kông);
- Chụp X-quang/CT phổi: dùng khi nghi ngờ biến chứng viêm phổi.
- Bộ Y tế Việt Nam khuyến cáo người từ vùng dịch cần theo dõi sức khỏe và xét nghiệm nếu có triệu chứng. Liên hệ cơ sở y tế ngay nếu nghi ngờ nhiễm bệnh.
Phương pháp điều trị/Xử lý
- Không có thuốc đặc trị Covid-19 nhưng các phương pháp sau giúp kiểm soát bệnh:
-
- Ca bệnh nhẹ: Nghỉ ngơi, uống đủ nước, bổ sung vitamin C, D, kẽm, dùng paracetamol hạ sốt hoặc thuốc ho theo chỉ định. Cách ly tại nhà 5-7 ngày theo hướng dẫn Bộ Y tế Việt Nam.
- Ca bệnh nặng: Nhập viện để hỗ trợ oxy, dùng thuốc kháng virus (remdesivir, nếu được chỉ định) hoặc corticoid. Tại Thái Lan, bệnh nhân nặng chủ yếu là người cao tuổi.
- An toàn sử dụng thuốc: Không tự ý dùng kháng sinh hoặc thuốc kháng virus không kê đơn để tránh kháng thuốc hoặc tác dụng phụ. Luôn tuân theo chỉ định bác sĩ.
- Theo dõi sát triệu chứng, đặc biệt ở trẻ em và người cao tuổi. Liên hệ y tế ngay nếu có khó thở hoặc sốt cao kéo dài.
Cách phòng tránh
- Để giảm nguy cơ lây nhiễm trong bối cảnh dịch gia tăng cần lưu ý:
-
- Đeo khẩu trang: sử dụng khẩu trang y tế ở nơi công cộng, cơ sở y tế hoặc phương tiện giao thông;
- Rửa tay thường xuyên: dùng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn có cồn ≥60%;
- Giữ khoảng cách: tránh tiếp xúc gần (dưới 2 mét) ở nơi đông đúc;
- Tiêm vắc-xin: tiêm đủ liều cơ bản và mũi tăng cường, đặc biệt cho người cao tuổi và nhóm nguy cơ cao. WHO khuyến cáo ưu tiên tiêm nhắc lại ở các quốc gia có tỷ lệ bao phủ vắc-xin thấp;
- Vệ sinh môi trường: lau chùi bề mặt thường chạm vào (tay nắm cửa, điện thoại) bằng chất khử trùng;
- Hạn chế tụ tập: Tránh sự kiện đông người, đặc biệt ở khu vực có dịch như Thái Lan, Hồng Kông;
- Tăng cường sức khỏe: Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục, ngủ đủ giấc để tăng miễn dịch.
- Người từ vùng dịch cần theo dõi sức khỏe 14 ngày và liên hệ y tế nếu có triệu chứng. Cập nhật thông tin từ Bộ Y tế Việt Nam hoặc WHO để tuân thủ hướng dẫn mới nhất.
Covid-19 vẫn là mối đe dọa sức khỏe cộng đồng với nguy cơ lây lan và biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt ở người cao tuổi và nhóm có bệnh nền. Việc nhận biết sớm triệu chứng, tuân thủ hướng dẫn phòng tránh và xử trí đúng cách là chìa khóa để bảo vệ bản thân và cộng đồng. Hãy chủ động cập nhật thông tin y tế đáng tin cậy, tăng cường khả năng đề kháng dịch bệnh và duy trì các biện pháp vệ sinh cá nhân. Mỗi người dân là một mắt xích quan trọng trong chuỗi phòng chống dịch hiệu quả.
Tài liệu tham khảo
- Tổ chức Y tế Thế giới. Coronavirus disease (COVID-19) situation reports. https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/situation-reports
- Bộ Y tế Việt Nam. Hướng dẫn phòng, chống dịch Covid-19.
- Centers for Disease Control and Prevention COVID-19. https://www.cdc.gov/covid/?CDC_AAref_Val=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/symptoms-testing/treatment.html
Biên soạn bởi: CN. Nguyễn Phạm Nhật Duy
Nhân viên Phòng Quản lý chất lượng, Bệnh viện Đa khoa Hồng Hưng
———————————————————————–
BỆNH VIỆN ĐA KHOA HỒNG HƯNG
Thời gian hoạt động: Khám ngoại trú từ Thứ hai đến Chủ nhật hàng tuần, buổi sáng 6h00 – 12h00, buổi chiều 13h00 – 16h00, ngoài giờ: 16h – 19h | Cấp cứu: 24/7
- Địa chỉ: 82 Phạm Văn Đồng, Hiệp Long, Thanh Điền, Tây Ninh
- Hotline: 0276 3836 991 – 0941 696 939
- Email: dichvukhachhang@honghunghospital.com.vn
- Fanpage: