Đột quỵ ở phụ nữ mang thai hoặc sau sinh: Hiểu rõ để bảo vệ sức khỏe mẹ bầu

Đột quỵ ở phụ nữ mang thai là biến cố y khoa cấp tính, xảy ra khi nguồn cung cấp máu lên não bị gián đoạn do tắc mạch hoặc vỡ mạch máu não. Tình trạng này có thể xuất hiện trong bất kỳ giai đoạn nào của thai kỳ hoặc ở giai đoạn hậu sản, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng của cả mẹ và thai nhi. Mặc dù tỷ lệ mắc thấp nhưng đột quỵ ở phụ nữ mang thai thường tiến triển nhanh, có thể để lại di chứng nặng nề hoặc tử vong nếu không được xử trí kịp thời.

Dấu hiệu nhận biết đột quỵ

Nhận biết sớm dấu hiệu đột quỵ ở phụ nữ mang thai là yếu tố quyết định khả năng cứu sống và hạn chế di chứng.

  • B (Balance – Thăng bằng): mất thăng bằng, đau đầu hoặc chóng mặt;
  • E (Eyes – Mắt): nhìn mờ đột ngột, mất thị lực một phần hoặc hoàn toàn;
  • F (Face – Khuôn mặt): một bên mặt đột ngột bị chảy xệ hoặc méo;
  • A (Arms – Cánh tay): một cánh tay hoặc cả hai đột ngột yếu liệt;
  • S (Speech – Ngôn ngữ): nói ngọng, nói khó hoặc không thể nói;
  • T (Time – Thời gian): cần đưa ngay đến bệnh viện càng sớm càng tốt để tận dụng “thời gian vàng” cứu chữa.

Khi xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào, cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất ngay lập tức.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

Phụ nữ khi mang thai và sau sinh có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn so với những người không mang thai cùng độ tuổi. Các nguyên nhân và yếu tố nguy cơ chính bao gồm:

  • Tiền sản giật/ Sản giật: Đây là nguyên nhân hàng đầu gây đột quỵ trong thai kỳ và sau sinh. Tình trạng này gây tăng huyết áp đột ngột và có thể dẫn đến đột quỵ do xuất huyết não.
  • Tăng huyết áp thai kỳ: Huyết áp cao trong thai kỳ làm tăng nguy cơ đột quỵ, ngay cả khi không có tiền sản giật/ sản giật.
  • Tăng khả năng đông máu: Trong thai kỳ và đặc biệt sau sinh, cơ thể phụ nữ có xu hướng tăng khả năng đông máu dẫn đến hình thành cục máu đông, gây đột quỵ do tắc nghẽn mạch máu não (đột quỵ nhồi máu não).
  • Đái tháo đường thai kỳ: Phụ nữ mắc đái tháo đường thai kỳ có nguy cơ đột quỵ sau sinh cao gấp đôi so với người bình thường.

  Các yếu tố nguy cơ khác:

  • Thừa cân, béo phì;
  • Hút thuốc lá (chủ động hoặc thụ động);
  • Mắc các bệnh lý tim mạch, đái tháo đường từ trước;
  • Sử dụng thuốc tránh thai hoặc bổ sung nội tiết tố có estrogen.

Biện pháp phòng ngừa đột quỵ ở phụ nữ mang thai

Để phòng ngừa cần tập trung vào kiểm soát yếu tố nguy cơ và duy trì lối sống lành mạnh:

  • Khám thai định kỳ để theo dõi huyết áp, đường huyết và các chỉ số sức khỏe.
  • Duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý, hạn chế muối, đường và chất béo bão hòa.
  • Tập luyện nhẹ nhàng theo hướng dẫn của bác sĩ để tăng cường tuần hoàn máu.
  • Kiểm soát cân nặng trước và trong thai kỳ.
  • Điều trị triệt để các bệnh lý nền như tim mạch, tiểu đường hoặc rối loạn đông máu.

Kết luận

  • Phụ nữ mang thai và sau sinh có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn so với những người cùng độ tuổi không mang thai. Nhận biết sớm các dấu hiệu đột quỵ (BEFAST), duy trì lối sống lành mạnh và khám thai định kì là các cách tốt nhất để phòng ngừa.
  • Nhằm chủ động bảo vệ sức khỏe toàn diện cho thai phụ, Bệnh viện Đa khoa Hồng Hưng đã triển khai Gói tầm soát nguy cơ đột quỵ khi mang thai, ứng dụng hệ thống chẩn đoán tiên tiến gồm:
    • Các dịch vụ trong Gói tầm soát nguy cơ đột quỵ Cơ bản (tầm soát yếu tố nguy cơ, khám lâm sàng, ECG, Bilan Lipid, Glucose, HbA1C, tổng phân tích tế bào máu, Ure, creatinin máu và đưa ra các khuyến cáo giảm nguy cơ theo phân tầng nguy cơ – Stroke Risk Score);
    • Holter huyết áp 24 giờ;
    • Siêu âm Doppler màu tim;
    • Siêu âm Doppler động mạch cảnh – đốt sống;
    • Chụp cộng hưởng từ sọ não không thuốc cản từ – MRI sọ não (tuỳ tuổi thai).

Đây là những kỹ thuật này cho phép phát hiện sớm bất thường về huyết áp, lưu thông máu và chức năng tim – nền tảng để bác sĩ xây dựng chiến lược theo dõi, điều trị và dự phòng cá thể hóa.

Tầm soát định kỳ không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ biến cố mạch máu não mà còn mang lại sự an tâm, đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh và hành trình “mẹ tròn con vuông”.

Để được tư vấn hoặc đăng ký thăm khám tại BVĐK Hồng Hưng, Quý bà con có thể liên hệ đặt lịch với chúng tôi:

———————————————————————–

BỆNH VIỆN ĐA KHOA HỒNG HƯNG

Thời gian hoạt động: Khám ngoại trú từ Thứ hai đến Chủ nhật hàng tuần, buổi sáng 6h00 – 12h00, buổi chiều 13h00 – 16h00, ngoài giờ: 16h – 19h | Cấp cứu: 24/7